'De meeste acteurs zijn hoogsensitief'.Op thesensitivetrait.com las ik een quote van actrice Scarlette Johansson: “Ik denk dat ik ben geboren met een groot bewustzijn van de plaats en de mensen die mij omringen. Ik weet wanneer ik me écht verbonden voel met iemand … Soms is dat bewustzijn een voordeel en soms wens ik dat ik niet zo gevoelig was.” Op diezelfde pagina noemt Scarlettes collega Nicole Kidman de meeste acteurs ‘hoogsensitief’. Omdat de wereld zulke publieke figuren vaak nauwlettend in de gaten houdt, schept die eigenschap voor hen volgens Kidman een zekere dubbelzinnigheid: “Je moet een dikke huid kweken, iets wat je net niet mag hebben als je aan het werk bent. Het is een voortdurend getouwtrek tussen de vraag hoe je enerzijds menselijk en echt kan blijven en anderzijds alles van je kunt laten afglijden”, vervolgt ze. De dualiteit van de gevoelige mens.Ik heb geen webpost nodig om te veronderstellen dat heel wat mensen die door hun talent in de kijker staan meer dan gemiddeld gevoelig zijn. Puur op intuïtie – als mede-hsp’er, kan ik daar sterk op vertrouwen – geloof ik dat net die sensibiliteit aan de basis ligt van hun kunnen en zelfs hun succes. Op voorwaarde dat ze goed gedragen en verdragen wordt, want ook ik ervaar in mijn uitzonderlijke gevoeligheid een dualiteit: het is zowel een vreugde als een vloek, evenzeer in mijn privésfeer als in mijn beroepsleven. Zo kan ik intens genieten van de diepgroene kleur van gras of de zoete geur van regen na een hete zomerdag. Mijn handen gebruik ik het liefst al tastend, nieuwsgierig naar mijn gevoel bij ieder oppervlak dat hun palmen raakt. Tijdens het zwemmen neem ik geregeld de tijd om het water te ‘strelen’. Iets wat ongetwijfeld voor een interessante aanblik bij de andere badgasten zorgt. Ook ben ik innig gehecht aan de partjes pure chocolade die ik na de lunch, vakkundig verdeeld in 8 kleine porties, bitterzoet op mijn tong laat smelten. Anderzijds word ik snel overweldigd door een te felle zon en verstop ik me op mooie zomerdagen graag achter gesloten gordijnen. Ook zal ik, gesterkt door mijn meer dan gewone reukzin bij jouw thuis waarschijnlijk de eerste zijn die het merkt wanneer de afvoer hapert. En bij het scherpe gevoel waarmee ik sommige kledinglabels in mijn rug voel prikken, grijp ik steevast naar de schaar. Knopjes en schuifjes.Ook bij mijn werk, is mijn hooggevoeligheid me altijd al koppig trouw gebleven: als radiopresentatrice wilde ik mijn bindteksten graag eerst overdenken en noteren voor ik ze de ether in stuurde. Het gaf me stress wanneer ik door tijdsgebrek ter plekke moest improviseren. Bijkomend was er tijdens elke uitzending een veelheid aan knopjes en schuifjes die me aanstaarde in de hoop dat ik ze op het gepaste moment de gevraagde aandacht zou schenken. Nu nog gebeurt het dat ik tijdens een nieuwe voice-over opdracht word afgeleid door de sfeer of akoestiek in een voor mij onbekende studio. En bij een filmopdracht voel ik heel nadrukkelijk de aanwezigheid van ieder object en elke persoon in de ruimte. In dergelijke situaties ben ik mij ook heel bewust van de invloed van die verschillende indrukken op mijn prestatie. Achteraf ben ik dan vaak teleurgesteld en houd ik me voor dat ik het beter had gekund. Gelukkig besef ik inmiddels voldoende dat ik voor mezelf de lat veel hoger leg dan anderen dat voor mij doen. Als hoogsensitief beroepsspreker vind ik het lastig dat details in en rond mij steeds in meer of mindere mate om aandacht vragen. Andere collega’s filteren veel van deze gewaarwordingen waarschijnlijk grotendeels of zelfs helemaal weg. Een hsp beschikt niet over zo’n aangeboren filtersysteem*. Geen reden om te zwijgen.Toch houd ik fel en onmiskenbaar van mijn werk. Dat ik al van jongs af de wereld haarfijn aanvoel en dat ongeremd en op een creatieve manier naar buiten kan brengen, doet me besluiten dat activiteiten als schrijven, zingen, acteren, coachen en spreken haarfijn aansluiten bij de essentie van mijn persoon. Maar het zijn niet mijn grootste troeven. Mijn belangrijkste talent, alles waarmee ik volgens mij écht het verschil kan maken, is mijn gevoel. En als ik het beste uit mijn gevoeligheid wil blijven halen, moet ik het mindere erbij nemen. Er is geen andere weg. Laat spreekangst of podiumvrees dus nooit een reden zijn om te zwijgen. Als je de indruk hebt dat jouw gevoeligheid je spreken in de weg staat of je een dikkere huid moet kweken vóór je je nog eens tot een publiek richt dan wil ik jou gerust stellen: door mijn eigen ervaring raakte ik er van vast van overtuigd dat je gevoelig kan zijn én sterk. Meer nog, moed en dus kracht is de voorwaarde om met je diepste gevoel in de wereld te staan. Sociologe en kwetsbaarheidsonderzoeker Brené Brown stelt het als volgt: ‘Kwetsbaarheid gaat niet om winnen of verliezen; het is de kracht je aan de wereld te tonen zonder te weten waar je zult landen. Kwetsbaarheid is geen zwakte; het is de belangrijkste maatstaf voor moed.’ (*) zie ook het boek ‘Leven zonder filter’ van Fleur van Groningen
Maar liefst 75% van de mensen worstelt met spreekangst. In welke vorm of in welke omstandigheid dan ook. Dat zijn bijna 8 op de 10 mensen!
Mocht jij er ook mee zitten en het als storend ervaren, dan hoop ik dat je gisteren hebt meegeluisterd naar 'De Wereld van Sofie' op Radio 1. Daarin getuigden ook bekende en ervaren sprekers en podiumkunstenaars over hun spreekangst en geven ze tips om er mee om te gaan. Als er één ding duidelijk werd - en laat dit al een eerste manier zijn om jouw plankenkoorts naar een aanvaardbaar niveau te doen zakken, ook de meest geoefenden staan al eens te trillen voor ze het podium op gaan! Via onderstaande bericht kan je de uitzending opnieuw beluisteren. Wie meer tips en training wil, help ik met veel plezier zélf op weg. Dat … spreekt voor zich :-). Het is niet zo dat je niet weet hoe je moet spreken: duidelijk articuleren, de gepaste intonatie, aandacht voor de luisteraar en vooral rustig blijven ademen, … Thuis voor de spiegel is jouw reflectie een dankbaar publiek. Maar eenmaal het 'voor echt' is, ruilen je zenuwen al die handige tips plots voor een trekkerige mond, bibberende stem, een blik op oneindig en een adem die stokt. Zo wordt spreken een synoniem voor 'breken'. Want wat voelde je jij je machteloos op dat moment! Toch wil ik jou alvast feliciteren! Het vergt moed om je te presenteren voor een publiek. Vooral in een wereld gevuld met naar perfectie gefilterde posts op sociale media. Troost je: waarschijnlijk voelde jouw spreekangst en onzekerheid veel sterker aan voor jou dan dat het voor jouw publiek zichtbaar was. Op een moment waarop je al je geoefende trucs verliest, heb je nog steeds je-zelf. En er is je bereidheid en overtuiging om een boodschap met anderen te delen. Daarin ligt jouw sterkste motivatie om met succes te spreken. Je zult veel meer aandacht winnen vanuit jouw persoonlijke overtuiging en bezieling dan vanuit een vlekkeloze maar saaie speech. Spreek met jouw hart! Je schenkt je woorden vleugels … Eindelijk! Hier heb je zó naar uitgekeken. Wekenlang… . Naar het moment dat nu aan je voeten ligt: dagen vol van zon en zee, culinair genot zonder schaamte, leven zonder limiet, ademen zonder agenda. Kortom, dagen gevuld met alleen maar dat waar jíj zin in hebt. Eindeloze momenten doorspekt met alles waar in jouw ‘gewone’ leven geen tijd voor is. Nu de vakantiedroom werkelijk wordt, lijkt hij plots veel minder charmant. Met je voeten op de grond merk je dat jullie Franse gite buiten je geld ook je geestkracht dreigt te kosten. Ergens na Nieuwjaar hebben jij en je partner beslist om ’s nachts te rijden want dat zou ‘rustiger’ zijn. Die bewuste nacht is nu amper 4 uur ver en de praktische reisvoorbereidingen zijn met je slaap van de jongste dagen gesneuveld door de deadlines op het werk. Dus hervind je jezelf, leeg, onbeslist en onbestemd als de koffers die je nog moet pakken, starend naar de inhoud van je kleerkast. Hoe ga je die laatste, zeldzaam zelf gestelde deadline in Godsnaam nog halen, vraag je je af. En net als je eindeloos in een zetel wilt ploffen, besef je dat de koffers van je beide kinderen ook nog op inhoud wachten. Nu ze je deur vrijwel intrapt, lijkt die vakantie opeens een onoverkomelijke hindernis geworden. Een ‘bah-kantie’! Zo verging het me enkele jaren geleden net voor ik met mijn gezin naar Frankrijk vertrok. Ik had professioneel – want daar ben ik goed in – en tot het allerlaatste moment meer dan alles gegeven en het plannen en pakken voor die luttele 14 dagen vakantie net zo lang uitgesteld. Mijn energie was volledig opgebruikt. Dus toen het moment daar was waarop ik eindelijk mijn koffers mocht pakken, stortte ik in, oh ironie. Herken jij jezelf in die situatie? Je bent niet alleen: volgens een onderzoek van Ralf Caers, professor personeelsbeleid bij KU Leuven, zouden 4 op de 10 werknemers tijdens hun vakantie stress ervaren. Terwijl je daar nu net voor kiest om te ont-stressen. Hoe pak je het anders aan (of ‘in’ 😉)? 1. Neem je tijd: prop je vakantiedagen niet vol met vakantie. Bewaar voor en na je reis voldoende ruimte om thuis rustig in- en uit te pakken, de nodige aankopen te doen, op te ruimen en/of een machine was te draaien. Binnen 14 vrije dagen plan je misschien beter een verblijf van 10 dagen in het buitenland en 4 voor de heen- en terugreis, het pakken en praktische regelingen; 2. Bereid je vakantie tijdig voor: tenzij je liever alles ‘in het moment’ beslist, bekijk je best ruim voor je afreis al even de trekpleisters en winkelgelegenheden op je bestemming. Je bespaart jezelf een hoop stress ter plekke en wint meer échte vakantietijd. Wie niet op hotel verblijft, kan zelfs al een ‘menuutje’ met gerechten opstellen voor de eerste dagen gekoppeld aan een boodschappenlijstje; 3. Ga niet in het rood: hiermee bedoel ik niet het rood van je bankrekening – hoewel het in deze context ook verstandig is om ook die tijdens je vakantie te blijven respecteren 😉, maar wel dat van je innerlijke spanningsmeter. Maak eventuele deadlines op je werk niet strakker dan ze werkelijk zijn. Misschien kan een collega inspringen. Jij zou dat waarschijnlijk ook doen, mocht hij of zij met vakantie gaan. Probeer te delegeren en als dat niet kan, werk de dingen dan waar mogelijk sneller af. Natuurlijk is het fijn om een goed resultaat neer te zetten, maar blijf jezelf wel afvragen of je daar niet in overdrijft. Zeker als je naar perfectionisme neigt. Of schakel even wat hulp in voor het huishouden. Laat in ieder geval je (nacht)rust niet omdat je bijna met vakantie vertrekt;
Hoe maak je als spreker het verschil in een wereld vol visuele triggers en ‘snel-weg-communicatie’? Wij lijken meer dan ooit te communiceren: via pc, laptop, tablet, smartphone, … Je moet je al geweldig goed verstoppen, wil je even onbereikbaar zijn. Maar zoals - in het licht van de WK-strijd - Johan Cruijff het stelde, ‘Elk nadeel heb se voordeel.’ Juist doordat die moderne communicatie vaak visueel naar perfectie gefilterd en vluchtig – snel en snel-weer-weg – is, kun jij als ‘live’ spreker een groot verschil maken: jij kunt een échte verbinding scheppen met je publiek. Mensen kunnen in jouw ongefilterde persoon een gelijke herkennen én jou niet wegzappen of -swipen zo lang jij daar staat.
Gebruik jouw moment in de spotlights dus ten volle en toon je zoals je écht bent: zet geen gekunstelde versie neer van wie je dénkt te moeten zijn. Je publiek zou je betoog als net zo ‘fake’ kunnen aanvoelen als je verschijning. Je wil geen ‘fake news’ verkondigen, toch? En er is een tweede en nog belangrijker aandachtspunt: houd rekening met je publiek. Als je als expert binnen een vakgebied voor een groep niet-ingewijden spreekt, vertaal je boodschap dan naar hen. Vraag je af wie de mensen zijn die naar jou komen luisteren en waarom jouw verhaal voor hen belangrijk is. Welke zijn jullie raakpunten? Van een energie-expert wil ik als consument bijvoorbeeld niet alle details kennen over hoe zonne-energie precies wordt opgewekt. Ik wil wel weten hoe het gebruik ervan mij kan helpen om te besparen op mijn energiefactuur. Een gezonde dosis empathie en zelfreflectie is onmisbaar als je je als spreker wil verbinden met je luisteraars. Ga op zoek naar gelijkenissen en let er op dat je je binnen hetzelfde denkkader beweegt. Mensen proberen overtroeven met je ‘knowhow’ werkt meestal niet. Als je publiek voelt dat jij hen begrijpt en weet voor wie je spreekt creëer je de bereidheid om te willen luisteren. Vanuit die openheid zal wat jij zegt ook écht worden verstaan en blijven de smartphones in de zaal … geweldig goed verstopt. Wil jij ook onbezorgd en zonder frustraties door het leven dansen? Dat kan! Neem je voor om voortaan elke 'misstap' als een succes te vieren. Wees dankbaar voor je fouten want ze banen de weg voor nieuwe kansen. Soms omvatten ze zelfs grote triomfen. Zo werden heel wat populaire alledaagse producten uit vergissingen geboren: chips, Nike schoenen, superlijm, de microgolfoven en zelfs Post Its waren eigenlijk niet zo bedoeld. Ook Kellogg's Cornflakes niet: de preutse en conservatieve dr. Kellogg en zijn broer ontwikkelden een ontbijt met granen dat de 'seksuele spanning moest bedwingen'. Toen ze op een dag de tarwe te lang op het vuur lieten staan en deze hard was geworden, besloten ze deze uit te rollen en te roosteren. Met het bekende resultaat! Of hoe elke 'misstap' een 'opstap' naar geluk kan zijn.
Angst. Zelf werd ik er voor het eerst mee geconfronteerd toen het gevoel me in de weg ging zitten. Zoals met zoveel menselijke eigenschappen, werd ook mijn angst pas een feit toen hij me ging hinderen. Letterlijk zelfs: dag in dag uit had ik hartkloppingen, een onwerkelijk gevoel en een krop in de keel. Vooral dat laatste leek mij als beroepsspreker onoverkomelijk. Het duurde dan ook niet lang voor de huisarts mij ‘thuis’ schreef. Ik was als verlamd en wist niet hoe het verder moest. Mijn dokters advies om ‘een maand lang gewoon te doen waar ik zin in had’ sloeg ik vakkundig in de wind. Aan een ren-paard vraag je toch ook niet om zich bij wijze van verstrooiing even als een rustige boerenknol te gedragen? En al zeker niet als dat paard voortdurend het gevoel heeft een tik op zijn achterste te krijgen. Ik was tot werkelijk alles bereid om van dat gruwelijke angstmonster verlost te raken. Zo bewoog ik mij dagelijks verbeten in mijn gammele autootje – vierdehands gekocht voor nog geen 700€!! – naar het dichtstbijzijnde natuurdomein voor 10 km boswandeling. Die uitstapjes deden deugd, keer op keer. Maar weer thuis sloeg de schrik mij steevast in alle rauwheid om de oren en was ik opnieuw bij af. Tenminste, het voelde eerder als een kaartje ‘zonder omwegen via start naar de gevangenis’. Misschien herken jij jezelf in mijn ervaring? Feit is dat we de jongste jaren meer en meer met angst te maken krijgen: ons jachtige Westerse bestaan, de druk van de commercie en de dreiging van terreur zijn een gegeerde voedingsbodem. Paniek- en angstgevoelens lijken niet meer weg te denken uit onze ‘moderne’ samenleving. Dus: wat doe je er aan? De oplossing is eigenlijk heel eenvoudig en zit in het probleem vervat: je doet helemaal NIETS! Omdat schrikgevoelens vaak groeien uit een druk en jachtig bestaan, helpt het niet om er al even druk mee om te gaan. Zo krijg je alleen maar meer stress wat vervolgens de angst exponentieel vergroot.
M. Hilderson, psycholoog en de man die - nadat ik meer dan anderhalf jaar was ‘thuis geschreven’ - mijn angst wist te ontkrachten, leerde mij het gevoel recht in de ogen kijken. Met deze stelling: ‘Angst klopte op de deur. Ik deed open en er was niemand. ‘ Die twee zinnetjes werden voor mij de sleutel om met alle hinderlijke gevoelens om te gaan. Welk ongewenst gevoel je ook ervaart, loop er niet van weg. Verstop het niet. Eet het niet weg. Drink het niet weg. Werk het niet weg. Perfectioneer het niet weg. Ga even zitten, in stilte met jezelf en aanvaard dat het even niet is zoals je het wenst. Laat je gevoelen toe. In het begin is dat zeker niet makkelijk, maar het loont. Meestal vertelt een emotie als angst namelijk niet alleen dat je ergens bang voor bent. Het leert je ook dat er iets ontbreekt. Iets waar jij heel erg naar verlangt. Alleen met je angst als bondgenoot - niet als vijand – kun je dat verlangen beginnen invullen. Met vallen en opstaan. Babysteps … , geen 10 kilometer. :-) 'Kiezen is verliezen', zegt het spreekwoord. Is dat zo? Heb je er al eens bij stil gestaan hoeveel energie het je kost om onbeslist te blijven? Vaak stellen we een keuze uit omdat we bang zijn voor verandering: wat er is kennen we, wat er niet is, niet. Wat heb je te verliezen? Dat je overweegt te veranderen betekent ongetwijfeld dat je niet helemaal tevreden bent met de bekende situatie, toch? Eenmaal je dat beseft is je keuze eigenlijk al gemaakt. Of je alternatief ook écht verbetering brengt is niet te voorspellen. Maar wát de uitkomst van jouw beslissing ook mag zijn, het feit dat je in het onbekende dúrft te springen maakt jou sterk. Want daar is moed voor nodig. En met elke sprong die je maakt wordt jij een meer moedig mens. Dat pakketje moed heb je sowieso gewonnen. Bij elke gemaakte keuze. Dus, kiezen … is winnen. Zeker wel!
te koop moet lopen of je mening etaleren. Dát zouden we in deze ‘sociale’ tijd volgens mij beter wat mínder doen - de afkorting voor Sociale Media is waarschijnlijk niet geheel toevallig 'SM' 😉.
De eerlijkheid die ik bedoel, komt vanuit je diepste gevoel, je intuïtie. Jammer genoeg ligt dat voor ons vaak diep begraven onder wie we veronderstellen te moeten zijn en wat we dénken nodig te hebben. Zo duurde het 25 volle levensjaren voor ikzelf mijn buikgevoel terugvond. Nu, 23 jaar later moet ik er dagelijks nog actief naar op zoek. Maar het loont de moeite. Omdat ik het telkens opnieuw probeer, weet ik dat ik mezelf niet meer kán wijsmaken dat ik ‘onvermoeibaar’ ben. Of dat het de perfectionist in mij niets uitmaakt wanneer iemand in mijn vers gepubliceerde blogtekst een taalfout vind (oeps!). Zelfs dat ik mijn angst voor lichte, luide, lawaaierige plekken wel zal afleren, geloof ik nu echt niet meer. Dag na dag durf ik steeds meer te vertrouwen op mijn innerlijke kompas en verken ik de weg naar wat ik écht nodig heb. Heb jij het gevoel dat je wordt overspoeld door dingen die er voor jou - ‘om eerlijk te zijn’ - niet écht toe doen. Waan je je verloren en ben je benieuwd naar wat jou écht drijft en energie geeft? Dat is fantastisch! Dat besef (bewust-zijn), betekent dat je al een heel eind op weg bent. Ik zou het heel fijn vinden om samen met jou je pad te mogen vervolgen: het pad naar jouw meest pure en (h)eerlijke zelf! Tot binnenkort? |
vanzelfsprekend!We spreken dagelijks. Vaak - al te vaak ? - gaat dat zonder nadenken en vanzelf. En toch, wanneer het plots 'moet' voor een groep, een belangrijk gesprek of aan de telefoon, slaat de paniek toe. Archieven
November 2022
|